بیماری یا انقباض دوپویتران باعث ضخیم شدگی بافت هم بند کف دست می شود و اگر بیماری پیشرفت کند، یک یا چند انگشت به سمت کف دست خم می شود و شما قادر به راست کردن انگشت خود نخواهید بود. علت این بیماری نامشخص بوده و در اکثر موارد بیماری بصورت خفیف باقیمانده و نیاز به درمان ندارد، ولی اگر بیماری شدید شود و یا کارکرد دست شما مختل شود آن موقع است که فوق تخصص پلاستیک دست عمل جراحی را به شما توصیه می کند.
بیماری دوپویتران (Dupuytren’s Contracture) چیست؟
بیماری دوپویترن (Dupuytren’s disease) یک اختلال پیشرونده در دست است که باعث ضخیم شدن و کوتاه شدن فاسیای کف دست می‌شود. این وضعیت معمولاً به تدریج ایجاد می‌شود و می‌تواند منجر به خم شدن دائمی انگشتان (بیشتر انگشت چهارم و پنجم) به سمت کف دست شود، وضعیتی که به عنوان انقباض دوپویترن شناخته می‌شود.
در ابتدا ضخیم شدگی برخی از بافتهای زیر پوستی در کف دست وجود دارد .اگر بیماری پیشرفت کند شما با خم شدگی (کانتراکچریا انقباض) یک یا چند انگشت خود مواجه خواهید شد.
کانتراکچر حالتی است که انگشتان به سمت کف دست خم شده و شما قادر به راست کردن کامل انگشت خود نیستید.اولین انگشتی که معمولا در گیر می شود انگشت حلقه است و بعد از آن به ترتیب انگشت کوچک و انگشت میانی گرفتار می شوند . ممکن است چند ماه تا چند سال طول بکشد تا انگشتان به وضعیت انقباض (کانتراکچر) مبتلا شوند که بیمار قادر به راست کردن کامل انگشتان خود نباشد.
انقباض دوپویتران معمولا دردناک نیست .و مشکل اصلی خم شدن انگشت یا انگشتان است و شما قادر به استفاده درست از انگشتان خود نمی باشید. وسعت بیماری از یک وضعیت خفیف تا شدید متغیر است.درگیری همزمان دو دست بیشتر از درگیری یک دست دیده می شود.
بعضی از بیماران مبتلا به انقباض دوپویتران در بافت زیر جلدی قسمتهای دیگر بدن نیز دارای ندولهای سفت در زیر پوست خود هستند.
بافتی از بدن که به عنوان بافت همبند (Connective Tissue) نامیده می شود و دقیقا در زیر پوست و بالای تاندونها قرار دارد سفت و غیر طبیعی می شود. و این باعث تشکیل باندهایی می شود که بتدریج انگشت را به سمت کف دست می کشد. این بافت غیر طبیعی شبیه اسکاری است که بعد از ایجاد زخم تشکیل می شود.
علت این که چرا این بافتها غیر طبیعی می شود مشخص نیست. ممکن است به علت ژنتیک شیوع آن در بعضی آز خانواده ها بالا باشد و در بعضی از کشورها مانند شمال اروپا شیوع آن بیشتر است.در افراد دیابتی ، مبتلایان به تشنج و مصرف کنندگان الکل شیوع این بیماری بیشتر است. ولی اکثر مبتلایان به بیماری دوپویتران این زمینه ها را ندارند.نظریه ای وجود دارد که بیان می کند که در افراد مستعد از نظر ژنتیکی با یک ترومای خفیف بیماری شروع می شود.
با این حال در بیشتر مبتلایان به بیماری دوپویتران هیچ نوع علت شناخته شده، بیماری زمینه ای و صدمه بافتی وجود ندارد. این بیماری هیچ ارتباطی به شغل و عوامل محیطی نیز ندارد.
علائم بیماری دوپویتران
علائم بیماری دوپویترن معمولاً به تدریج ظاهر می‌شوند و با گذشت زمان شدت می‌یابند. این بیماری بیشتر مردان بالای ۴۰ سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد و اغلب کف دست و انگشتان حلقه (چهارم) و کوچک (پنجم) را درگیر می‌کند. در ادامه، به علائم اصلی این بیماری اشاره می‌شود:
- گره‌های کوچک و سخت در کف دست: اولین علامت بیماری معمولاً گره‌های کوچک، سفت و غیر دردناکی هستند که در زیر پوست کف دست ظاهر می‌شوند. این گره‌ها ممکن است با گذشت زمان رشد کنند.
- ضخیم و سفت شدن پوست کف دست: با پیشرفت بیماری، پوست کف دست ممکن است ضخیم و سفت شود و حالتی موج‌دار پیدا کند.
- ایجاد بندهای سفت (کوردها) زیر پوست: با رشد گره‌ها، نوارهای فیبری سخت (کوردها) ممکن است در زیر پوست شکل بگیرند که این نوارها باعث خم شدن انگشتان به سمت کف دست می‌شوند.
- خم شدن انگشتان: این خم شدن (انقباض) اغلب در انگشتان چهارم و پنجم بیشتر دیده می‌شود و در نهایت می‌تواند باعث محدود شدن توانایی فرد در باز کردن کامل انگشتان شود.
- کاهش عملکرد دست: به‌مرور زمان، انجام کارهای روزمره مانند گرفتن اشیا، دست دادن یا گذاشتن دست در جیب دشوار می‌شود.
- بدون درد یا با درد خفیف: این بیماری معمولاً بدون درد است، اما در برخی موارد ممکن است افراد درد یا ناراحتی خفیفی در ناحیه کف دست احساس کنند.
اگر علائم فوق در دستان شما ظاهر شده‌اند، توصیه می‌شود با یک پزشک متخصص ارتوپدی یا دست مشورت کنید تا برنامه درمانی مناسب تعیین شود.
درمان بیماری دوپویترن
بسیاری از افراد با بیماری خفیف نیاز به درمان ندارند. در خیلی از بیماران شدت آن خفیف بوده و مانع استفاده از دست نمی شود. در حالت خفیف بافت ضخیم و یا بافت ضخیم همراه با خم شدگی مختصر انگشت وجود دارد. این حالت نیاز به هیچ نوع درمانی ندارد .در بعضی بیماری به تدریج با گذشت زمان پیشرفت می کند.
اگر شما قادر نیستید دست خود را بصورت تخت بر روی میز قرار دهید و یا کار کرد دست شما مختل شده باید از نظر نیاز به درمان بررسی شوید. پزشک متخصص ممکن است درمان جراحی و یا غیر جراحی را برای شما در نظر بگیرد و هدف از این درمان جلوگیری از پیشرفت بیماری و برقراری کارکرد دست شماست.
بیشتر بخوانید : جراحی اعصاب محیطی
درمان غیر جراحی
درمان غیر جراحی وقتی در نظر گرفته می شود که بیماری خفیف بوده مشکل زیادی ایجاد نکرده باشد
آتل گیری
از آتل ساده جهت درمان کانتراکچر دوپویتران استفاده شده است ولی اثر بخش بودن آن جای سوال است
تزریق
در موارد خفیف و متوسط بیماری از تزریق داخل ضایعه کلاژناز ، استرویید و 5 – فلورواوراسیل استفاده شده است و نتایجی نیز گزارش شده است . ولی برای مشخص شدن اثرات کامل آنها نیاز به تحقیقات بیشتری است.
درمان جراحی در کانتراکچر دوپویتران
به صورت یک قانون فوق تخصص جراحی پلاستیک دست در موارد زیر برای بیماری شما عمل جراحی توصیه می کند
1. وقتی خم شدگی مفصل MCP (مفصل بین انگشتان و کف دست) شما 30 تا 40 درجه یا بیشتر باشد.
2. وقتی مفاصل کوچک بین بندهای انگشتان خم شدگی 10 تا 20 درجه یا بیشتر باشد.
3 روش اصلی جراحی وجود دارد.
فاشیوتومی باز
معنای ساده فاشیوتومی بریدن بافت ضخیم شده است (نام دیگر بافت ضخیم شده فاشیا است). این روش با برش کوتاه در پوست روی بافت ضخیم شده انجام می شود. سپس با بریدن پوست فاشیای ضخیم شده قطع می شود .این عمل با بی حسی موضعی قابل انجام است و بیمار بصورت سرپایی می تواند پس از عمل مرخص شود.
فاشیوتومی سوزنی
در این روش که آپونروتومی یا فاشیوتومی بسته نیز نامیده می شود.جراح با یک سرسوزن ظریف از طریق پوست وارد زیر جلد شده و سعی می کند بافت ضخیم شده را قطع کند . جراح از سوزن به عنوان یک اره استفاده می کند و با عقب و جلو بردن سوزن فاشیای ضخیم شده را قطع می کند . این عمل با بی حسی موضعی و بصورت سر پایی قابل انجام است.در این روش نتایج دراز مدت ضعیف بوده و در نیمی از موارد در طول 3 تا 5 سال بیماری برگشت پیدا می کند.و در این روش احتمال صدمه تاندون و عصب و عروق به علت نبودن دید حین عمل وجود دارد.
فاشیکتومی باز
معنی آن خارج کردن بافت ضخیم شده غیر طبیعی است.عمل نسبتا وسیعتری است ولی نتایج طولانی مدت آن خیلی خوب بوده ، شایعترین و بهترین درمان عمل جراحی است که برای بیماری دوپویتران توصیه می شود.